Bericht van een eiland
Door: Daphne Willems
Blijf op de hoogte en volg Daphne
17 September 2018 | Cuba, Havana
Uiteraard maakt het onderdeel uit van het Latijns-Amerika dat mij zo lief is, en toch was ik hier niet eerder geweest. Een eiland 2,5 keer zo groot als Nederland, 11 miljoen mensen en een enorme rijkdom aan ‘endemen’; dier- en plantensoorten die nergens anders ter wereld voorkomen dan hier. De natuur is er weergaloos, en vooralsnog goed behouden.
Dit jaar komen mijn berichten uit Cuba. Vanuit Havana verken ik wat de wensen en kansen zijn voor een volwaardig Cubaans WWF-programma, en mogelijk zelfs een Cubaans WWF-kantoor.
Cuba-kennis
Iedereen die ik ken, weet wel iets van Cuba. Denk aan: rum, sigaren, salsa, revolutie, communisme, Che Guevara, Fidel Castro. Deze zijn als de kaas, de tulpen, de klompendans, het poldermodel en het watermanagement van Nederland (een Nederlands equivalent van Che en Fidel kan ik niet bedenken – suggesties welkom).
Maar wat leert mij dat over het dagelijks leven van de bewoners en hun prioriteiten? Wat vertelt mij dat over hoe dit land met haar natuur omgaat, er al dan niet trots op is, het al dan niet beschermt? In grote delen van de wereld zijn de natuurbedreigingen, die ik zo graag wil verminderen gelijk: het lonkend korte termijnperspectief van de economie verstoort de balans tussen mens en natuur. Is dat anders in een land dat het kapitalisme verfoeit? En hoe werkt dat dan?
An accidental Eden
De goed bewaarde natuur van Cuba is zeker deels te danken aan het overheidsbeleid. De Castro’s hebben veel natuurgebieden aangewezen: 20% van het Cubaanse land en 27% van de zee is beschermd. Ter vergelijking: de VN-landen hebben afgesproken vóór 2020 17% land en 10% zee te beschermen; Nederland haalt dat (nog) niet.
Misschien echter verdienen de Verenigde Staten nog wel meer krediet voor de goed bewaarde natuur op Cuba. ‘El bloqueo’, de Amerikaanse handelsblokkade remt sinds 1961 de Cubaanse economie stevig. Daar heeft het land last van, daar hebben de Cubanen last van, daar heb ik last van nu ik hier woon. Maar voor de natuur was het een geschenk.
Feit is dat de ecologische voetafdruk van de Cubanen laag is: deze blijft binnen de draagkracht van de planeet. Anders gezegd: Cubanen gebruiken niet meer grondstoffen dan de aarde aanvult; in Nederland gebruiken we drie keer meer. En dat terwijl Cubanen een ‘zeer hoge’ levensstandaard hebben volgens de VN Human development index; een ideale, zeer zeldzame combinatie, die mij enorm verbaast. Hoe kan dat? En: is dit blijvend? Want deze cijfers komen uit 2012.
Eiland in beweging
Dit zou snel kunnen veranderen. De nieuwe leider, Miguel Díaz-Canel is bezig economische perspectieven te ontwikkelen. Vooral het toerisme biedt kansen: het is hier zo mooi, zowel de natuur als de cultuur. Legaal privébezit, vrij internet, het voorstel de term ‘communisme’ uit de grondwet te halen - ontwikkeling is gaande. En ontwikkeling is goed. Ik ontwikkel me ook graag – daarom verheug ik me enorm op het jaar dat komt: ik ga hier veel leren.
En ik hoop ook iets essentieels te brengen. Ik hoop dat Cuba een manier vindt om de economische ontwikkeling niet ten koste te laten gaan van de natuur. Ik ben er grondig van overtuigd dat dat kan, dat economie en ecologie in balans kunnen zijn. Dit jaar zal ik zoeken naar de mogelijkheden voor WWF in Cuba om hieraan bij te dragen.
Ik hou jullie op de hoogte!
Dit jaar komen mijn berichten uit Cuba. Vanuit Havana verken ik wat de wensen en kansen zijn voor een volwaardig Cubaans WWF-programma, en mogelijk zelfs een Cubaans WWF-kantoor.
Cuba-kennis
Iedereen die ik ken, weet wel iets van Cuba. Denk aan: rum, sigaren, salsa, revolutie, communisme, Che Guevara, Fidel Castro. Deze zijn als de kaas, de tulpen, de klompendans, het poldermodel en het watermanagement van Nederland (een Nederlands equivalent van Che en Fidel kan ik niet bedenken – suggesties welkom).
Maar wat leert mij dat over het dagelijks leven van de bewoners en hun prioriteiten? Wat vertelt mij dat over hoe dit land met haar natuur omgaat, er al dan niet trots op is, het al dan niet beschermt? In grote delen van de wereld zijn de natuurbedreigingen, die ik zo graag wil verminderen gelijk: het lonkend korte termijnperspectief van de economie verstoort de balans tussen mens en natuur. Is dat anders in een land dat het kapitalisme verfoeit? En hoe werkt dat dan?
An accidental Eden
De goed bewaarde natuur van Cuba is zeker deels te danken aan het overheidsbeleid. De Castro’s hebben veel natuurgebieden aangewezen: 20% van het Cubaanse land en 27% van de zee is beschermd. Ter vergelijking: de VN-landen hebben afgesproken vóór 2020 17% land en 10% zee te beschermen; Nederland haalt dat (nog) niet.
Misschien echter verdienen de Verenigde Staten nog wel meer krediet voor de goed bewaarde natuur op Cuba. ‘El bloqueo’, de Amerikaanse handelsblokkade remt sinds 1961 de Cubaanse economie stevig. Daar heeft het land last van, daar hebben de Cubanen last van, daar heb ik last van nu ik hier woon. Maar voor de natuur was het een geschenk.
Feit is dat de ecologische voetafdruk van de Cubanen laag is: deze blijft binnen de draagkracht van de planeet. Anders gezegd: Cubanen gebruiken niet meer grondstoffen dan de aarde aanvult; in Nederland gebruiken we drie keer meer. En dat terwijl Cubanen een ‘zeer hoge’ levensstandaard hebben volgens de VN Human development index; een ideale, zeer zeldzame combinatie, die mij enorm verbaast. Hoe kan dat? En: is dit blijvend? Want deze cijfers komen uit 2012.
Eiland in beweging
Dit zou snel kunnen veranderen. De nieuwe leider, Miguel Díaz-Canel is bezig economische perspectieven te ontwikkelen. Vooral het toerisme biedt kansen: het is hier zo mooi, zowel de natuur als de cultuur. Legaal privébezit, vrij internet, het voorstel de term ‘communisme’ uit de grondwet te halen - ontwikkeling is gaande. En ontwikkeling is goed. Ik ontwikkel me ook graag – daarom verheug ik me enorm op het jaar dat komt: ik ga hier veel leren.
En ik hoop ook iets essentieels te brengen. Ik hoop dat Cuba een manier vindt om de economische ontwikkeling niet ten koste te laten gaan van de natuur. Ik ben er grondig van overtuigd dat dat kan, dat economie en ecologie in balans kunnen zijn. Dit jaar zal ik zoeken naar de mogelijkheden voor WWF in Cuba om hieraan bij te dragen.
Ik hou jullie op de hoogte!
-
17 September 2018 - 18:33
Wil Heeffer:
Beste Daphne, Ik heb je enkele weken geleden een mail gestuurd nadat ik Frank - een vriend van je - had ontmoet op een cursus waar ik sprak over de Latijns-Amerikaanse filosofie. Wellicht hoor ik een keer of je die mail hebt gezien. In die mail wees ik je o.a. op mijn roman Cubakoorts die veel informatie over Cuba bevat. Succes met je werk, allerhartelijkst. Wil Heeffer www.wilheeffer.nl -
18 September 2018 - 08:53
Frank Saris:
hi Daphne, wat een mooi verhaal. Ik deel je analyse, over de kwaliteiten van de Cubaanse natuur en vooral de herkomst ervan. Ooit was ik van plan daar ook een projectje van te maken, maar nu ik weet dat jij hiervoor gaat, wordt het alleen maar beter. Zeker als die voetafdruk verder binnen de perken blijft. De potenties ervoor zijn zeker aanwezig, mits ze niet te veel naar de VS gaan kijken. Gewoon zelf dus een passend verhaal ontwerpen.
Wanneer heb je alle endemen op je lijstje staan? Dat hoort toch ook bij het kwartiermaken?
Hartelijks, Frank. -
18 September 2018 - 22:58
Anna Van Der Heijden:
Leuk verslag Daphne, goed te lezen! Mijn suggesties voor Che en Fidel? Willem van Oranje en Van Gogh! (De ene vergelijking gaat wat meer op dan de andere, maar wereldberoemd is Vincent wel!). Veel successs met kwartiermaken. -
22 September 2018 - 09:34
Els:
Hi Daphne,
Super leuk om van je te horen! Wat een grote en mooie uitdaging om die balans te blijven zoeken tussen de natuur die daar nog steeds zo ongerept is en de prikkels van de economie die al aanwezig zijn.
Heb er alle vertrouwen in dat ze daarvoor aan jou een goeie hebben!
-
28 September 2018 - 07:20
Karin :
Nogmaals veel succes in Havana!! -
01 Oktober 2018 - 18:40
Molleke:
Ha Daphne.
Je enthousiasme, energie en kennis komen hier volop aan hun trekken. Het zal een mooie stap in de ontwikkeling van Cuba zijn als behoud en cultiveren van de natuurlijke schatte en bronnen ook extra kansen scheppen voor de bevolking. Veel succes en plezier in deze mooie klus. We blijven je volgen !
Lieve groet, Molleke
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
